Spis treści
Czy zastanawiałeś się kiedyś, jak zbudowany jest ząb? To właśnie temat naszego dzisiejszego wpisu – wyjaśnimy, z jakich części składa się każdy ząb i jakie tkanki go tworzą.
Z jakich części złożony jest ząb?
Najpierw zajmijmy się budową anatomiczną zęba, czyli tym, z jakich składa się on części. A ząb składa się z korony, korzenia oraz szyjki zębowej, która koronę z korzeniem łączy. Korona to właśnie to, co widzimy w swoich ustach, jest to bowiem ta część zęba, która znajduje się ponad linią dziąsła.
Korzeń natomiast jest niewidoczną częścią zęba, tkwiącą w kości pod dziąsłem. Ząb posiada z reguły od jednego do dwóch korzeni. Ich liczba i długość wpływa na stabilność zęba – jest on osadzony w zębodole tym mocniej, im więcej ma korzeni i im dłuższe one są.
Z jakich tkanek zbudowany jest ząb?
To było kilka słów o budowie anatomicznej, a teraz przejdźmy do budowy histologicznej, czyli omówienia, z jakich tkanek ząb jest zbudowany. A są to cztery główne tkanki.
Pierwszą z nich, najbardziej zewnętrzną, jest szkliwo. Ta warstwa powierzchniowa zęba ma grubość zaledwie 1-2 mm. Jej budulcem jest hydroksyapatyt (krystaliczny fosforan wapnia). Szkliwo jest najbardziej zmineralizowaną tkanką w organizmie i jednocześnie również najtwardszą. Dzięki temu może spełniać swe funkcje, to jest osłaniać pozostałe tkanki zęba i ochraniać przed czynnikami zewnętrznymi.
Pod szkliwem znajduje się kolejna z tkanek składających się na ząb – zębina, zmineralizowana tkanka łączna. Jest żółtym, porowatym materiałem, a jej rolą jest ochrona zęba. Zatem ma podobną funkcję jak szkliwo, nie jest jednak taka twarda, w związku z czym łatwiej ulega ubytkom.
Zębina nie jest jednolita – wyróżnić można trzy typy tej tkanki. Pierwszym jest zębina pierwotna, wytwarzana w trakcie rozwoju zęba – przestaje być produkowana, gdy wykształci się ostatecznie wierzchołek korzenia. Zębina wtórna jest wytwarzana z wiekiem już po utworzeniu korzenia. Ostatni rodzaj zębiny to zębina trzeciorzędowa, wytwarzana w reakcji na określone czynniki, takie jak ubytki i zużycie zębów.
Kolejną tkanką jest znajdująca się w centralnej części zęba miazga. Powstaje z tych samych tkanek co zębina – zębina i miazga wspólnie tworzą endodontium. Nie znaczy to jednak, że miazga niczym się nie różni. Wprost przeciwnie, jest to jedyna żywa tkanka zęba. Spełnia funkcje odżywcze, czyli dostarcza tlen i substancje potrzebne do prawidłowego funkcjonowania zęba, a poza tym odpowiada za odczuwanie bodźców. Pełni też rolę obronną – w reakcji na określone czynniki produkuje dodatkowe warstwy zębiny izolującej miazgę.
Ostatnią z tkanek zęba jest cement. To przypominająca kość substancja, która pokrywa korzeń. Cement ma żółte zabarwienie, a składa się zarówno z materiału organicznego (przede wszystkim kolagenu), jak i nieorganicznego (hydroksyapatyt) oraz wody. Cement nie jest tak twardy jak szkliwo i zębina. Jakie są jego zadania? Jest on przede wszystkim środkiem odpowiedzialnym za stabilne umocowanie zęba w zębodole – umożliwia przyczepianie się do zęba więzadłom przyzębia.
Co możesz teraz zrobić?
Tkanki przyzębia muszą się mierzyć z różnymi zagrożeniami, przede wszystkim z próchnicą, ale i z urazami mechanicznymi. Ważne, aby na bieżąco kontrolować stan zębów u dentysty. Zapraszamy zatem do Aquariusa! Na wizytę możesz się umówić, dzwoniąc pod numer +48 531 532 533 lub wypełniając formularz.
